Mae Elusen Ambiwlans Awyr Cymru wedi croesawu penderfyniad GIG Cymru i symud ymlaen gyda gwelliannau i’r gwasanaeth y mae’n ei ddarparu – datblygiad a fydd yn achub hyd yn oed mwy o fywydau ledled y wlad.

Nododd adolygiad annibynnol o bartneriaid meddygol GIG yr Elusen, y Gwasanaeth Adalw a Throsglwyddo Meddygol Brys (EMRTS):

 

Ar gyfartaledd, mae 2-3 o bobl bob dydd mewn sefyllfa sy'n bygwth aelodau'r corff neud bywyd sydd angen y gwasanaeth, ond nad ydynt yn ei dderbyn ar hyn o bryd (elwir hyn yn angen heb ei ddiwallu).

 

• Mae Gogledd Cymru a rhannau gogleddol Canolbarth Cymru dan anfantais yn ystod y nos gan mai dim ond un criw dros nos sydd gan y gwasanaeth ar hyn o bryd, wedi'i leoli yng Nghaerdydd, sy'n gwasanaethu Cymru gyfan.

 

• Nid yw timau meddygol medrus iawn y gwasanaeth sydd wedi’u lleoli yn Y Trallwng a Chaernarfon yn cael eu defnyddio’n ddigonol.

Ceisiodd yr Adolygiad ddatrys y materion hyn drwy archwilio'n, yn fanwl, y ffordd fwyaf effeithiol ac effeithlon o ddarparu'r gwasanaeth i gleifion. Gan ddechrau gyda dros ? o opsiynau posibl, cynhaliwyd proses adolygu a gwerthuso 18 mis helaeth a chymeradwywyd yr opsiwn terfynol a argymhellwyd gan y Cydbwyllgor Comisiynu'r bore yma (23/04/24).

Bydd y gwelliant mawr hwn yn y gwasanaeth yn golygu y bydd y criwiau ac asedau presennol Caernarfon a'r Trallwng yn dod at ei gilydd mewn canolfan newydd yng nghanol Gogledd Cymru, ger yr A55. Gan adlewyrchu'r galw yn y rhanbarth, bydd un criw yn gweithredu o 8am tan 8pm. Bydd ail griw yn gweithredu rhwng 2yh a 2yb.

Ochr yn ochr â’r adnoddau a ddefnyddir yn helaeth ar hyn o bryd yn Nafen a Chaerdydd, mae tystiolaeth glir yn dangos y byddai’r datblygiad hwn yn gweld gwelliannau i bob rhan o Gymru.

Wrth siarad ar ran Ymddiriedolwyr yr Elusen, dywedodd y Prif Weithredwr Dr Sue Barnes: “Roedd yr Adolygiad hwn yn bwysig gan fod bywydau dan fygythiad ar hyn o bryd. Mae'n hanfodol mynd i'r afael â materion angen heb ei ddiwallu, annhegwch a thanddefnyddio gwasanaethau.

“Mae’r annhegwch yn amlwg pan edrychwn ar nifer y digwyddiadau nad oedd ein gwasanaeth yn gallu eu mynychu ym Mhowys a Gogledd Cymru, rhwng 8yh a 2yh, yn ystod y broses Adolygu 18 mis hwn. 310 o ddigwyddiadau. Nid yw hwnnw’n ffigwr damcaniaethol ac nid yw’r rhain yn achosion damcaniaethol. Mae'r rhain yn gleifion go iawn gyda chyflyrau difrifol iawn sy'n bygwth bywyd.

 

“Yn anffodus, bydd rhai o’r cleifion hyn wedi marw.

 

“Pam nad oeddem yn gallu bod yn bresennol? Oherwydd, ar hyn o bryd, nid yw ein gwasanaeth yn cael ei ddarparu yn y ffordd fwyaf effeithiol.”

Roedd rhai cymunedau yn rhannau gogleddol Canolbarth Cymru a Gogledd Orllewin Cymru yn rhannu eu pryderon ynghylch newid posibl yn ystod tri chyfnod yr Adolygiad o ymgysylltu â’r cyhoedd.

Dywedodd Dr Barnes: “Trwy gydol y broses hon, fe ddywedon ni’n gyson ein bod yn anelu at sicrhau bod unrhyw argymhelliad annibynnol a gyflwynir yn gallu ein galluogi i warantu bod rhoddion elusennol yn cael eu defnyddio yn y ffordd fwyaf effeithiol sy’n canolbwyntio ar y claf. Mae hyn yn golygu achub cymaint o fywydau â phosibl ar draws Cymru, ac wrth wneud hynny, gwneud yn siŵr nad oes unrhyw gymuned dan anfantais sylweddol o ganlyniad i unrhyw newidiadau.

“Rydym eisiau diolch i gymunedau rhannau gogleddol Canolbarth Cymru a Gogledd Orllewin Cymru am yr angerdd anhygoel y maent wedi ei ddangos tuag at yr Elusen. Rwyf eisiau yswirio chi nad ydych yn colli gwasanaeth. Nid oes unrhyw dystiolaeth gredadwy o gwbl i awgrymu yr effeithir yn negyddol ar ganlyniadau cleifion yn eich meysydd o ganlyniad i'r datblygiad hwn.

“Hefyd, mae sibrydion ar led y byddwn yn tynnu awyren o’n prif fflyd. Nid felly y mae. Bydd y gwasanaeth yn parhau i gael ei ddarparu gyda phedwar hofrennydd a fflyd o gerbydau ymateb cyflym.

“Mae hyn yn welliant i bob rhan o Gymru, yn enwedig y Canolbarth a’r Gogledd a fydd yn ennill gwasanaeth mwy lleol dros nos – rhywbeth nad oes ganddyn nhw ar hyn o bryd. I roi hynny yn ei gyd-destun, mae hynny’n 750,000 o bobl sy’n gorfod dibynnu ar ymateb sydd ar gael o Gaerdydd ar ôl 8pm. Mae’r ateb hwn yn ein galluogi i unioni hynny heb unrhyw gost ychwanegol i bobl Cymru.”

“Fodd bynnag, rydym yn cydymdeimlo’n gryf â’r gofidiau a phryderon gwirioneddol sydd wedi’u mynegi am ddarpariaeth gofal Sylfaenol ac Eilaidd ehangach y GIG yn y rhanbarthau hyn. Fel gwasanaeth bach iawn ac arbenigol iawn, rydym yn gogan bach yn y peirianwaith ehangach o ofal brys cyn ysbyty. Ychydig iawn y gallwn ei wneud i fynd i’r afael â llawer o’r pryderon hynny ac ni ddylem ychwaith fod yn gyfrifol am lenwi bylchau yn narpariaeth y GIG. Rydym wedi codi hyn gyda Phrif Gomisiynydd y Gwasanaethau Ambiwlans ac mae wedi ein sicrhau bod y materion hyn wedi’u trosglwyddo i’r bwrdd iechyd priodol er gwybodaeth a gweithredu arnynt.”

Parhaodd Dr Barnes: “Rydym wedi parchu annibyniaeth y broses, heb unrhyw gysylltiad uniongyrchol â’r Adolygiad ac wedi osgoi sylwebaeth arno. Mae hyn wedi bod yn anodd i ni. Yn ystod y 18 mis, bu’n amhosibl i beidio â sylwi a myfyrio ar rai camddealltwriaethau ynghylch ein gwasanaeth a’r ffordd y caiff ei ddarparu. Mae’n bwysig ein bod yn mynd i’r afael â hyn gan y bydd yn helpu i ddeall sut y bydd y datblygiad hwn yn gwella’r gwasanaeth.

“Rydym nawr yn gwahodd ein cefnogwyr, partneriaid, cynrychiolwyr cymunedol, a chynrychiolwyr gwleidyddol i weithio gyda ni i gynnal Elusen gynaliadwy ar gyfer y presennol, ac ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.

 

“Rhaid gwerthuso’r broses Adolygu i nodi unrhyw welliannau ar gyfer adolygiadau yn y dyfodol. Ni ddylai gwneud gwelliannau i wasanaeth o safon aur fod mor feichus â hyn. Yn yr un modd, mae’n hanfodol ein bod yn gwerthuso’r datblygiad gwasanaeth hwn yn barhaus i wneud yn siŵr ei fod yn cyflawni’r buddion y credwn y gallant. Rydym wedi ymrwymo i fod yn rhan o’r gwerthusiadau hyn.”

 

Ers dros 23 mlynedd, mae'r cyhoedd wedi ymddiried yn yr Elusen. Mae’r ymddiriedolaeth honno wedi caniatáu i’r Elusen greu un o’r gwasanaethau ambiwlans awyr mwyaf yn y DU ac un o’r rhai mwyaf datblygedig yn feddygol yn Ewrop.

Mae angen i'r Elusen, sydd wedi mynychu dros 49,000 o genadaethau ers 2001, godi £11.2 miliwn bob blwyddyn i weithredu a chynnal ei phedwar hofrennydd a'i fflyd o gerbydau ymateb cyflym.

Dywedodd Dr Barnes: “Rydym yn apelio ar ein cefnogwyr i ymddiried ynom unwaith eto wrth i ni weithio gyda’n partneriaid meddygol i wella ein gwasanaeth achub bywyd ymhellach er budd pawb yng Nghymru.

 

“Ein hymrwymiad yw, a bydd bob amser, i ddarparu’r gofal gorau posibl, gyda’r adnoddau sydd ar gael i ni – lle bynnag a phryd bynnag y mae ei angen.

 

“Rydyn ni’n bodoli o’ch herwydd chi a gyda’ch cefnogaeth chi, bydd ein helusen yno i chi a’ch cymuned – yn awr ac am byth.”

 

I gloi, dywedodd Dr Barnes: “Byddwn yn dechrau gweithio ar unwaith i nodi, diogelu ac adeiladu cyfleuster newydd. Byddwn yn gwneud hyn gyda chyfraniad cydweithwyr meddygol a hedfanaeth ein gwasanaeth i greu safle sy’n diwallu eu hanghenion.

 

“Rydym yn credu y bydd gweithrediad sylfaen newydd yn gyraeddadwy o fewn yr ychydig flynyddoedd nesaf.”

 

I gael yr adroddiad llawn gan Brif Gomisiynydd y Gwasanaethau Ambiwlans, ewch i

https://easc.nhs.wales/engagement/sdp/ .

 

I ddarllen datganiad y JCC yn dilyn y cyhoeddiad heddiw, ewch i

 

 

DIWEDD

 

• Mae Ambiwlans Awyr Cymru yn cael ei arwain gan feddygon ymgynghorol, yn cymryd triniaethau o safon ysbyty i'r claf ac, os oes angen, yn eu trosglwyddo'n uniongyrchol i'r ysbyty mwyaf priodol ar gyfer eu salwch neu anaf. I'r claf, gall hyn olygu oriau a arbedir o'u cymharu â gofal safonol a phrofwyd ei fod yn gwella goroesiad ac adferiad cynnar yn fawr.

 

• Fe'i cyflwynir trwy bartneriaeth trydydd sector a sector cyhoeddus. Mae Elusen Ambiwlans Awyr Cymru yn codi arian i gynnal a chadw'r hofrennydd a'r cerbydau ymateb cyflym. Mae’r Gwasanaeth Adalw a Throsglwyddo Meddygol Brys, sy’n rhan o GIG Cymru, yn cyflenwi’r meddygon a’r offer meddygol.

 

• Mae Ambiwlans Awyr Cymru yn wasanaeth Cymru gyfan. Gyda dim ond pedwar tîm yn gwasanaethu'r wlad gyfan, mae'n adnodd prin a hynod arbenigol. Felly, ni waeth ble maent wedi'u lleoli, bydd y criwiau ymroddedig yn teithio ar hyd a lled y wlad i ddarparu gofal achub bywyd brys.